Reuma opgespoord voor ziekte zich openbaart

Gepubliceerd op 11 september 2013 om 16:00

AMSTERDAM - Met een nieuw soort onderzoek kunnen reuma en andere chronische immuunziekten mogelijk worden opgespoord voordat mensen er last van krijgen.

Dat veronderstelde prof. dr. Timothy Radstake van het UMC Utrecht gistermiddag tijdens zijn oratie. Al eerder toonde hij aan dat onderzoek naar een bepaalde ziekte, in dat geval de chronische aandoening sclerodermie, anders en sneller kan. Bij deze ziekte, waarbij bindweefsel in de huid verhardt, vond hij uit hoe de aandoening ontstaat.
Dat deed hij door van deze ziekte een extreem gedetailleerde moleculair-biologische beschrijving te maken. Van allerlei immuuncellen wordt niet alleen de DNA-volgorde bepaald, maar ook de eiwitsamenstelling en een hele serie andere eigenschappen.

Voor reuma zou dat ook kunnen, meent de professor. De behandeling van reumatoïde artritis – ’reuma’ – is de afgelopen tientallen jaren sterk verbeterd. „Als wij nu een patiënt met beginnende reuma binnenkrijgen, stel ik deze gerust. Bij een groot deel van de patiënten krijgen we de ziekte met medicijnen onder controle. De ziekte gaat niet weg, maar staat op zo’n laag pitje dat je er geen last van hebt. Maar het kan nog beter”, vindt Radstake.

Met een ‘systeembiologische’ benadering spoort hij de onderliggende ziekmakende moleculen (biomarkers) op van verschillende chronische immuunziekten. Bij sclerodermie bleek sprake van een bepaalde cellenontregeling. „Met die kennis wordt het wellicht mogelijk mensen met een verhoogd risico voor scerodermie vroeg op te sporen en daardoor uiterst effectief te behandelen. Op dezelfde manier hopen we veel meer chronische immuunziekten vroeg op te kunnen sporen. Wellicht kunnen we dan voorkomen dat de ziekte reuma überhaupt ontstaat.”

Voor deze uitgebreidere onderzoeksaanpak, waarbij dus niet alleen genen worden onderzocht, bestaat veel belangstelling vanuit de farmaceutische industrie. Radstake heeft al 2,3 miljoen euro voor zijn reumaonderzoek binnengehaald.

Geplaatst door Arianne Mantel